به نظر می‌رسد رها کردن مسائل و عدم تلاش برای کنترل کردن آن مزایای بسیار بیشتری نسبت به چیزی که تصور می‌کنید دارد.
همه ما ممکن است گاه و بی گاه از فرد یا کسی ناراحت شویم – اما زمانی که می‌بخشیم، اغلب احساس بسیار بهتری نسبت به خودمان پیدا می‌کنیم. چنان‌که حتی تحقیقات بسیار زیادی هم در این زمینه انجام‌شده که ثابت می‌کند بخشش به‌شدت موجب بهبود وضعیت فیزیکی ما هم می‌شود.
در تحقیقی که در مجله سلامت روانشناسی منتشرشده است، محققین به تحلیل و بررسی سلامت ذهنی و فیزیکی 148 انسان بالغ پرداخته‌اند. همچنان که ممکن است انتظار برود، همبستگی قابل‌توجهی بین سطوح بالایی از استرس و مشکلات متعدد در رابطه با سلامتی افراد دیده‌شده است. اما این مطالعه همچنین نشان داده است در مواردی افراد از خود بخشش نشان داده‌اند – هم نسبت به خودشان و هم نسبت به دیگران – ارتباط موجود بین استرس و بیماری ذهنی در عمل حذف‌شده است.
این تحقیق که توسط لورِن توسِنت، دانشیار روانشناسی در دانشگاه آیووا انجام‌شده است، اخیراً در مصاحبه ای با مجله تایم بیان کرده است:
“این رابطه تقریباً به‌طور کامل حذف می‌شود – ازنظر آماری دیگر هیچ اثری از آن مشاهده نمی‌شود. اگر هیچ تمایلی به بخشش نداشته باشید، اثرات اولیه استرس را به شکلی تمام‌عیار تجربه خواهید کرد و هیچ‌گونه حائلی در برابر آن برای خود ندارید.
بخشش آن ارتباط بدبین استرس و بیماری و ناراحتی ذهنی را گرفته و آن را به حد صفر می‌رساند. من فکر می‌کنم که همه مردم‌دوست دارند که احساس خوب و خوشایندی داشته باشند و این رویه فرصتی برای داشتن این احساس در اختیار شما قرار می‌دهد.”
خوب، حالا ببینیم چرا عمل بخشش چنان تأثیر قابل‌توجهی از خود بر جای می‌گذارد؟ دانشمندان در این رابطه کاملاً اطمینان ندارند، اما دلیل اصلی آن میتواند موضوعی باشد که در ادامه از قول کارِن سوارتز از بیمارستان جان هاپکینز به آن اشاره می‌کنم:
“با ناراحت شدن و مأیوس شدن از دست شخصی، در عمل بار و مسئولیت احساسی بسیار زیادی بر شما تحمیل می‌شود و باور کلی بر این مبنا است که این خشم مزمن موجب قرار گرفتن شما در وضعیت جنگ‌وگریز شده و درنتیجه تغییرات بسیار زیادی در ضربان قلب، فشارخون و سیستم ایمنی بدن را خودتان می‌شود.”
در مقابل این تغییرات خطرات و ریسک ابتلا به مواردی مانند افسردگی، بیماری قلبی و دیابت را در افراد افزایش می‌دهد. اما به نظر می‌رسد که بخشش میتواند موجب کاهش یافتن این سطح از استرس در بدن افراد شود.
بخشش چیست؟ و — چه چیزی را بخشش تلقی نمی‌شود؟
کارِن سوارتز اعتقاد دارد که “بخشش درواقع چیزی فراتر از یک حرکت زبانی است. بخشش درواقع یک فرایند فعالانه است که طی آن شما یک تصمیم آگاهانه به‌منظور رها کردن و ترک کردن احساسات منفی بدون توجه محق بودن یا نبودن فرد مقابل اتخاذ می‌کنید.”
عملی که موجب ناراحتی شما شده یا صدمه‌ای را به شما وارد کرده است، ممکن است برای همیشه بخشی از زندگی شما باقی بماند، اما بخشش می‌توانند قدرت و گرفتگی آن موضوع را از روی شما کاهش دهد و به شما کمک کند تا بر روی موضوعات مثبت دیگری از زندگی خودتان تمرکز بکنید. اما باید توجه داشته باشید که بخشش به معنای انکار کردن مسئولیت شخص مقابل در صدمه زدن به شما نیست و هیچ تأثیری بر به حداقل رساندن یا توجیه کردن کار اشتباه ندارد. شما میتوانید فرد موردنظر را بدون تبرئه کردن مورد بخشش خود قرار دهید.”
زمانی که نوبت به بخشش خودتان می‌رسد، این مهم است که توجه داشته باشید که اصلاً نباید اشتباه مرتکب شده را به‌طور کامل فراموش کنید یا از یادگیری از اشتباه خودتان جلوگیری کنید. اما همواره نباید آن اشتباه را هم در خود زنده نگاه دارد یا همواره خود را برای آن اشتباه مورد ملامت قرار دهید. اگر توجه کرده باشید و مقالات قبلی ما در این رابطه را هم مطالعه کرده باشید، این موضوع در ارتباط کامل با افزایش هوش هیجانی شما قرارداد.
چگونه ببخشیم؟
البته بخشیدن، میتواند به‌شدت سخت باشد – خصوصاً اینکه تصور کنیم که فرد مقابل صدمه‌ای غیرقابل‌جبران به ما وارد کرده است، خصوصاً اینکه این صدمه از روی قصد و عمد بوده است.
در این رابطه پیشنهاد‌ها زیر قابل‌توجه است:
– به موقعیت و وضعیت پیش‌آمده ازنقطه‌نظر و دیدگاه فرد مقابل نگاه کنید.
– از خودتان بپرسید که چرا وی باید چنین رفتاری نسبت به شما داشته باشد. شاید اگر شما هم در چنین وضعیتی قرار می‌گرفتید، چنین رفتار مشابهی از خود نشان می‌دادید.
– به مواردی فکر کنید که خودتان به دیگران صدمه زده‌اید و آن‌ها شمارا به‌راحتی بخشیده‌اند.
– آگاه باشید که بخشش یک فرایند است و حتی موارد بسیار کوچک هم ممکن است نیاز به بازبینی مجدد و مورد بخشش قرار گرفتن دوباره و دوباره داشته باشند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
سماجت کردن نسبت به داشتن خشم و عصبانیت همانند نگاه‌داشتن یک چاقو در یک زخم و جراحت است – با انجام این کار درواقع فرصت خوب شدن و بهبود یافتن را از خودمان دریغ کرده‌ایم. درنتیجه بیشترین ضربه را به خودمان می‌زنیم، درحالی‌که طرف مقابل از این موضوع می‌گذرد و به زندگی عادی و روزمره خودش ادامه می‌دهد.
در مقابل بخشش به ما هم این فرصت را می‌دهد تا از این قضیه عبور کرده و به زندگی عادی خودمان برسیم.
- ۹۷/۰۷/۲۹